Albanië
Algemeen
Albanië, eens het “Noord-Korea van Europa”, nu een jonge democratie die zich probeert te ontworstelen aan de gevolgen van eeuwenlange overheersing door zowel buitenlandse mogendheden (met name het Ottomaanse rijk) als binnenlandse onderdrukkers. Dit heeft ertoe geleid dat Albanië het enige land in Europa is met een meerderheid aan moslims. Nadat in 1991 het stalinistische regime kwam te vallen, functioneren veel overheidsdiensten nog altijd gebrekkig en veel Albanezen hebben weinig vertrouwen in de toekomst van hun eigen land. Ruim een derde van de bevolking die vóór 1991 in het land woonde, woont nu permanent buiten Albanië.
Een groot probleem in het huidige Albanië is de ontvolking van het platteland ten gevolge van de ongelijkheid van de economische ontwikkeling in het voordeel van de steden.
Landbouw
Landbouw was de belangrijkste pijler van de economie tot 1991. Toen echter het communistisch regime kwam te vallen, functioneerde er weinig of niets meer: de meeste irrigatiesystemen waren volkomen ingestort, er was nauwelijks mechanisatie, geen kunstmest en geen marktwerking. De opbrengsten waren onder de laagste van Europa. Tot overmaat van ramp was de grond kort na de overdracht geprivatiseerd, waar iedere Albanees een bepaalde grondoppervlakte in bezit kreeg. Zo ontstond plotseling een groot aantal minuscule landbouwbedrijfjes die niet rendabel gemaakt konden worden.
Langzamerhand ontstaan er meer moderne landbouw initiatieven, maar er zijn maar weinig Albanezen die landbouw als oplossing zien om te ontsnappen aan hun huidige economische malaise.
Omdat Albanië een bergachtig land is, is slechts zo’n 30% van de landoppervlakte geschikt voor landbouw. Met name de vruchtbare kustvlakte is geschikt voor producten voor de Europese markt.
Agrinas in Albanië
I Periode 1991-2011
Omdat in de beginperiode aan alles gebrek was, begon Agrinas in 1992 in het district Pogradec met de levering van drie gebruikte trekkers met bijbehoren. In 1994 ging in de bergregio Mokra een vermeerderingsproject voor pootaardappelen van start. In 2000 namen hier 70 boeren aan deel.
In januari 2000 werd Agrinas Albanië een zelfstandige Albanese stichting met een lokaal bestuur. In 2003 verliet de laatste expat Albanië en kort daarna werd Agrinas Albanië opgeheven vanwege wanbestuur…
Zie verder onder Geschiedenis / Albanië
ELIAH
Al in 2002 was in het berggebied Mokra (district Pogradec) een autonome boeren associatie “ELIA” werkzaam. Deze associatie was ontstaan uit het werk van Agrinas en zij was verantwoordelijk voor veel van de uitvoerende activiteiten.
Kort na de opheffing van Agrinas Albanië stopten ook de activiteiten van ELIA, maar de deelnemers bleven bij Agrinas Nederland vragen om verdere betrokkenheid. Dit heeft ertoe geleid dat in 2014 ELIA opnieuw is geregistreerd in Albanië onder de nieuwe naam ‘Fondacione ELIAH’, met een brede doelstelling gericht op het berggebied Mokra. ELIAH mag importeren en exporteren.
Het bestuur bestaat uit vier personen (2020). Het vermeerderingsprogramma voor pootaardappelen is opnieuw opgezet, maar omdat de afzet grillig verliep is contact gezocht met een lokale chipsfabriek Elka S.A. nabij de stad Gjirokaster en de fabriek is op zoek naar lokaal geteelde aardappelen. Tot 2019 kwam alle aanvoer vanuit landen buiten Albanië. ELIAH heeft nu onderhandeld dat zij boeren willen contracteren voor de teelt van chipsaardappelen voor de fabriek tegen gegarandeerde prijzen. Hiertoe werd in 2018 de eerste 4 ton Hermes S vanuit Nederland ingevoerd en door 4 boeren in het berggebied Mokra vermenigvuldigd.
In 2020 werd opnieuw 5 ton Hermes S / SE ingevoerd plus 13 ton Hermes A die in de vlaktes rond Pogradec en Korça zullen worden geteeld voor directe levering aan de fabriek. De Hermes S / SE zullen in Mokra eerst nog een jaar worden vermeerderd. Dit gebeurt in een hooggelegen dorp en daartoe is in maart 2020 begonnen met de aanleg van een irrigatieproject. Hiertoe is 5 km PVC pijpleiding aangekocht die vanuit een hooggelegen bergmeer water naar het dorp leidt.
Naast de teelt van aardappelen krijgen ook zaken als kadertraining, de ontwikkeling van agrotoerisme en de teelt van andere gewassen, zoals wintertarwe en plantuitjes aandacht.
Het doel is om ELIAH geheel onafhankelijk te maken van buitenlandse hulp, wat nog heel wat voeten in de aarde zal hebben, omdat de gemiddelde boer zo’n 1 ha bouwland tot zijn beschikking heeft…
Kerkelijk werk en gerelateerde hulpverlening
Agrinas helpt bij de ondersteuning van een lokaal echtpaar dat in het berggebied Mokra christelijke gemeentes sticht en er is samenwerking met een christelijke gemeente in het dorp Nizhavec, dat aan de noordzijde van de Korçavlakte is gelegen.
Zomeracties
In het verleden vonden al verschillende keren acties plaats die met groepen vanuit Nederland werden opgezet. In samenwerking met het Westland Netwerk uit het Westland, Naaldwijk of De Lier is in 2016 een aantal activiteiten ondernomen. Zo werd een kinderkamp voor kinderen in Mokra opgezet, een huis voor arme mensen werd nieuw gebouwd in het dorp Velçan en het kerkgebouw in Buzahisht werd opgeknapt. In de zomer van 2017 werd opnieuw een kinderkamp georganiseerd (deze keer niet met het Westland Netwerk), waar 140 kinderen aan meededen.
Brillenproject
Eind 2019 is er met behulp van een Nederlandse opticien een optiekwinkel geopend in de stad Pogradec. Veel van de materialen worden vanuit Nederland aangeleverd en van tijd tot tijd worden er trainingen vanuit Nederland verzorgd. De winkel richt zich voor een deel op het berggebied Mokra, waar de meeste mensen nog niet over een bril – zelfs geen leesbril – beschikken. Naast verkoop van brillen is er ook een oogheelkundige werkplaats in de winkel gevestigd. De winkel voorziet in een salaris voor één gezin en het ligt in de bedoeling om wanneer de winkel goed draait, een deel van de opbrengsten aan te wenden ten bate van het werk van ELIAH.
Lees meer over alle andere activiteiten waar Agrinas door de jaren heen bij betrokken is geweest onder Geschiedenis Albanië.
